Czy choroby sercowo-naczyniowe dotyczą ciebie?

Jak oszacować samemu poziom ryzyka chorób sercowo-naczyniowych?

obecne wytyczne dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczynowego (ChuSN) zalecają ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego. Jest to spowodowane tym, że miażdżyca jest zazwyczaj efektem działania kilku czynników ryzyka. W związku z użyciem narzędzi pomagających określić to ryzyko, możemy uzależnić intensywność działań prewencyjnych od jego stopnia. Ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego (CV)  lub inne badania przesiewowe można przeprowadzać systematycznie, lub okazjonalnie. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego zalecają systematyczną ocenę ryzyka CV w populacji pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka CV jak np. występujące w rodzinie choroby serca. Systematyczna ocena nie jest zalecana u mężczyzn < 40 roku życia i kobiet <50 roku życia, u których nie zostały zidentyfikowane żadne czynniki ryzyka.

Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Zalecenia jasno mówią o tym, że zaleca się ocenę ryzyka za pomocą narzędzi do jego oszacowania, jak np. Systematic Coronary Risk Evaluation (SCORE): u mężczyzn powyżej 40 roku życia i kobiet powyżej 50 roku życia lub po menopauzie, nawet bez rozpoznanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Jednocześnie ocena taka nie jest jednorazowa i powinno się ją powtarzać np. co 5 lat.

Chorzy z udokumentowaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą (wiek >40 lat), chorobą nerek lub znacznie podwyższonym pojedynczym czynnikiem ryzyka są automatycznie przypisani do grupy wysokiego, lub bardzo wysokiego ryzyka.

Karta SCORE

Mimo, ze istnieje wiele metod oceny ryzyka u zdrowych osób to od 2003 roku ESC zaleca w praktyce klinicznej stosowanie systemu SCORE. System ten pozwala na ocenę 10-letniego ryzyka wystąpienia pierwszego zdarzenia, które jest związane z miażdżycą i zakończonego zgonem. Wytyczne ESC przedstawiają do stosowania 3 karty ryzyka SCORE podzielone na kraje bardzo wysokiego, wysokiego i niskiego ryzyka CVD.  Polska została zakwalifikowana do krajów wysokiego ryzyka.

Wynik SCORE <1% to niskie ryzyko. SCORE ≥1 i <5% oznacza ryzyko umiarkowane. Osobom w grupie niskiego do umiarkowanego ryzyka (SCORE <5%) zaleca  się poradnictwo dotyczące stylu życia w celu utrzymania tego statusu. W grupie wysokiego ryzyka (SCORE ≥5 i <10%) pacjentów należy zakwalifikować  do intensywnego poradnictwa, gdyż mogą oni wymagać nawet farmakoterapii.W przypadku osób z grupy bardzo dużego ryzyka (SCORE ≥10%) często konieczne jest zastosowanie farmakoterapii. Mniej restrykcyjnie należy podejść do osób >60 roku życia, gdyż ryzyko wynikające z racji wieku już jest bardzo duże i często inne czynniki ryzyka są „w normie”. Wyniki należy interpretować w świetle wiedzy i doświadczenia osoby dokonującej oceny oraz w odniesieniu do czynników, które mogą modyfikować to ryzyko.

Należy pamiętać, że ocena ryzyka SCORE odbywa się na podstawie takich danych jak, płeć, wiek, wartości ciśnienia skurczowego i poziomu cholesterolu całkowitego. W tabeli nie zostały ujęte takie czynniki ryzyka jak otyłość, czynniki psychospołeczne czy poziom trójglicerydów. Systemu tego używa się ich w przypadku pacjentów, którzy nie mieli wcześniej incydentów sercowo-naczyniowych.

Jak używać karty SCORE?

1. Należy znaleźć tabelę stosowną do swojej płci, wieku i informacji na temat palenia tytoniu.
2. Następnie w obrębie odpowiedniej tabeli odnajdź kratkę, która odpowiada wynikowi Twojego ciśnienia skurczowego oraz poziomu cholesterolu całkowitego.

Wynik wyrażony w procentach mówi o tym, jakie jest prawdopodobieństwo zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych w ciągu kolejnych 10 lat. Przypominam, że już ryzyko ≥5 uważane jest za duże (czerwony i ciemnoczerwony kolor w tabeli).

Karta SCORE – 10-letnie ryzyko wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) zakończonej zgonem w populacji krajów o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowego, na podstawie następujących czynników ryzyka: wiek, płeć, palenie tytoniu, skurczowe ciśnienie tętnicze, cholesterol całkowity.

Źródło Wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej w 2016 roku

Pamiętaj, jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości co do zdrowia Twojego serca skontaktuj się z lekarzem. Pamiętaj także, że o serce można także zadbać poprzez zdrowe odżywienie – dieta wegańska dla serca.