Wegedziecko w przedszkolu – jak to zrobić w praktyce?

Wegedziecko w przedszkolu – czyli jak zrobić to w praktyce. Wielu rodziców dzieci w wieku przedszkolnym ma problem z żywieniem dziecka wegetariańskiego/ wegańskiego w placówkach zarówno publicznych, jak i prywatnych. I chociaż te drugie często zapewniają opcję wegetariańską, w placówkach publicznych trudno jest takie rozwiązanie znaleźć.

Czy placówka ma obowiązek zapewnić dietę wegańską lub wegetariańską dziecku?

Teoretycznie placówka powinna zapewnić wszystkim dzieciom posiłki, również tym będącym na specjalnych dietach, w tym dietach eliminacyjnych. W praktyce jednak placówki znajdują wiele powodów na to, aby jednak takiego rozwiązania uniknąć. Najczęstszym argumentem, jaki rodzice słyszą, jest: „w naszej kuchni nie ma możliwości przygotowywania posiłków oddzielnych, dla alergików”. Owszem, to może być problem w przypadku małej placówki i na przykład diety bezglutenowej. Wówczas rodzice szukają innych rozwiązań – własne jedzenie przynoszone do przedszkola.

Czy mogę przynosić własne jedzenie dziecku do przedszkola?

Tu pojawia się ogromny problem. Wiele placówek (i mówię to nie tylko z własnego doświadczenia, ale również opinii na forach wegańskich), odmawia takiego rozwiązania, twierdząc, że przepisy tego zabraniają. W jednym z przedszkoli usłyszałam, że „sanepid tego zabrania”. Niestety wielu rodziców nie szuka potwierdzenia tej tezy i się poddają. A ten argument, to zwykły „odstraszasz” na nieświadomych swoich praw rodziców.

Okazuje się, że wystarczy poszukać informacji u źródła, czyli w Sanepidzie. To tutaj skierowałam swoje kroki, zanim doszłam do porozumienia z przedszkolem, do którego uczęszcza mój syn. Sanepid stanowczo zaprzeczył, jakoby istniały jakiekolwiek przepisy, które zabraniałyby przynoszenia własnych posiłków dziecku do przedszkola. Żywienie zbiorowe dotyczy żywienia dzieci w placówce, przygotowanego w placówce lub przez firmę zewnętrzną. Jedzenie przynoszone przez rodzica swojemu dziecku dotyczy wyłącznie tego konkretnego dziecka.

Pamiętaj jednak, że placówka może odmówić przynoszenia posiłków dziecku, jeżeli nie będzie miała warunków na ich prawidłowe i bezpieczne podgrzanie/ podanie. Wyobraź sobie sytuację, w której na jedną placówkę jest 10 dzieci, którym rodzice przynoszą posiłki własne. Tu na pewno byłby problem dla placówki. Zatem wszystko zależy od decyzji dyrektora.

Czy muszę podpisać jakiś dokument, zanim przyniosę posiłki dziecku do przedszkola?

Zdecydowanie polecam podpisanie oświadczenia o wzięciu odpowiedzialności za posiłki wnoszone do przedszkola. To na pewno uspokoi dyrekcję placówki i zabezpieczy przed ewentualnymi roszczeniami z powodu zatrucia twojego dziecka jedzeniem, które przygotowałaś/ przygotowywałeś w domu. Takie rozwiązanie zaproponował mi właśnie Sanepid i sprawdza się ono od dwóch lat.

Czy muszę mieć zaświadczenie od lekarza?

Absolutnie nie. Wiem, że jest to praktykowane. Nie wiem jednak jakie podstawy prawne podaje dyrekcja, wymagając takiego zaświadczenia od rodzica. Nie znalazłam przepisów, które wymagałaby dostarczania do przedszkola zaświadczenia od lekarza potwierdzającego konieczność danej diety. Naszym obowiązkiem jest dostarczenie do przedszkola wszystkich informacji o alergenach, produktach, których dziecko spożywać nie może. Takie informacje rodzice podają w formularzu już na początku każdego roku szkolnego. Skoro placówka nie jest w stanie zapewnić dziecku odpowiedniego żywienia, wykluczającego konkretne produkty, powinna umożliwić rodzicom inne rozwiązanie, które nie wykluczałoby zarazem dziecka z grupy rówieśniczej.

W jaki sposób dostarczać własne posiłki do przedszkola?

Ważne jest, aby przedszkole miało możliwość odpowiedniego podgrzania posiłków przynoszonych przez rodziców, w osobnych naczyniach/ garnkach. Można jednak znaleźć i na to rozwiązania: odpowiednie termosy trzymające temperaturę żywności przez kilka godzin, a nawet termosy, które podgrzewają jedzenie po podłączeniu do prądu. Zatem argumenty przedszkola, o braku możliwości podgrzania posiłków w osobnych naczyniach, zawsze można podważyć odpowiednim przygotowaniem.

Najważniejsza pierwsza rozmowa – przygotuj się!

Zanim pójdziesz do wybranej placówki, przygotuj się do rozmowy z dyrekcją.

Zasięgnij wcześniej opinii lokalnego sanepidu, działu zajmującego się kontrolą żywienia w placówkach oświatowych.
Spisz sobie wszystkie argumenty.
W razie powołania się na przepis zakazujący przynoszenia własnych posiłków, poproś o podstawę prawną.
Zapewnij placówkę, że już pierwszego dnia podpiszesz oświadczenie o wzięciu odpowiedzialności za przynoszone posiłki.
Powiedz o zakupionych termosach, które ułatwią podawanie posiłków twojemu dziecku w placówce. Im mniej podgrzewania będzie musiała wykonać kuchnia, tym łatwiej będzie dogadać się z dyrekcją.

Nie nastawiaj się na walkę z przedszkolem

Najważniejsza jest pierwsza rozmowa. Jeżeli odpowiednio się przygotujesz, pokażesz, że jesteś świadoma/ świadomy swoich praw, przepisów prawnych dotyczących żywienia dzieci i z uśmiechem i pozytywnym nastawieniem pójdziesz do placówki przedszkolnej, na pewno zdziałasz więcej, niż nastawiając się na walkę. Zawsze można znaleźć rozwiązanie. Pamiętaj jednak decyzja o tym, czy będziesz mogła/ mógł przynosić własne jedzenie do przedszkola, zależy od dyrektora danej placówki.

Jak to robić w praktyce – czyli słów kilka o przygotowaniu menu przedszkolakowi

Konieczna będzie współpraca z intendentem/ dietetykiem, układającym diety w przedszkolu. Postaraj się z wyprzedzeniem otrzymać tygodniowe menu, tak aby zaplanować posiłki swojemu dziecku. Porozmawiaj z opiekunkami, kuchnią, intendentem/ dietetykiem. Przedstaw listę produktów, które twoje dziecko nie może spożywać. Pamiętaj, że poza zwykłym menu, są jeszcze sytuacje, gdy dzieci przynoszą ciasta/ cukierki na urodziny. Jeżeli twoje dziecko nie może spożywać tych produktów, z jakichkolwiek względów, przygotuj odpowiednie zamienniki i uprzedź opiekunki, aby tych produktów dziecku nie podawały.

Są placówki, które zgadzają się na pewne ułatwienia.

Na przykład, mój syn je zawsze II śniadanie przygotowane przez placówkę. Na obiad dostaje z przedszkolnej kuchni ziemniaki, kasze, ryż, makarony, czy surówki, czyli wszystko to, co nie zawiera składników pochodzenia zwierzęcego. Ja przygotowuję mu odpowiednie dodatki w postaci zamienników mięsa: tofu, potrawki ze strączkami itp.

Podwieczorek często przygotowuję sama: jaglankę, koktajl, ciasto. Jednak przy takim rozwiązaniu, opłacam posiłki przedszkolne. Przedszkole nie jest w stanie rozdzielać tutaj oddzielnie dodatków, więc weź to pod uwagę.

Nie stawiaj sobie zbyt wysoko poprzeczki!

Niestety przygotowywanie posiłków dziecku do przedszkola wymaga cierpliwości i organizacji czasu.

Pamiętaj, że nie musisz codziennie robić dziecku innej zupy. Zupę możesz przygotować na dwa dni.
Dania postaraj się przygotować na podobieństwo dań podawanych dzieciom danego dnia w przedszkolu.
Jeżeli nie wiesz jaki zamiennik przygotować lub po prostu jesteś zmęczona/ zmęczony, przygotuj dowolne danie.
Pokaż dziecku, co dostanie na obiad czy podwieczorek.
Przygotowuj dziecku do przedszkola dania, które zna i lubi. Eksperymenty kulinarne zostaw w domu. Masz wówczas większą kontrolę nad tym, czy twoje dziecko zje nowe danie.
Przygotuj większą ilość kotletów/ klopsów i je zamroź.
Przygotuj sobie bulion/ pastę bulionową – to zdecydowanie ułatwia przygotowanie zup (ja robię to rano przed zawiezieniem syna do przedszkola).
Korzystaj z gotowych produktów z dobrym składem. Na rynku jest mnóstwo produktów z bardzo dobrym składem, które możesz wykorzystać nie tylko w kryzysowych sytuacjach. Przykładowo, jeżeli w przedszkolu pojawiają się batony (zawierające mleko, a Twoje dziecko nie może spożywać nabiału), nie musisz robić własnych batonów, jeżeli nie masz na to czasu i/lub ochoty. W drogeriach dostępne są batony z bardzo prostym składem na bazie daktyli i orzechów.
W dyskontach możesz kupić wegańskie pierogi ruskie, a nawet gotowe wegańskie dania z ryżem – sprawdź wcześniej skład (to polecam na awaryjne sytuacje).
W lokalnych cukierniach na pewno znajdziesz ciasta z dobrym składem (wegańskie), które śmiało możesz zabrać do przedszkola, gdy w menu na podwieczorek pojawia się ciasto lub gdy w przedszkolu odbywa się jakiś bal ze słodkościami.

Przykładowe zamiany menu

Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże ci w przyszłej rozmowie z placówką przedszkolną oraz planowaniu posiłków małemu przedszkolakowi. Z własnego doświadczenia mogę tylko powiedzieć, że przygotowywanie posiłków dziecku do przedszkola bywa wyczerpujące, ale na pewno opłaca się w kształtowaniu dobrych nawyków. Pamiętaj jednak, aby wcześniej skonsultować się z dietetykiem, tak aby menu twojego dziecka było dobrze zbilansowane pod względem wszystkich wartości odżywczych.

Jeżeli interesuje cię zdrowa, dobrze zbilansowana dieta małego dziecka, polecam ci również e-book „Wegedziecko – praktyczny przewodnik po odżywianiu wege maluchów”, w którym poza wiedzą dotyczącą prawidłowego bilansowania posiłków małego dziecka, otrzymasz przepisy oraz miesięczny jadłospis, który możesz wykorzystać przy planowaniu menu.