Suplementacja w czasie ciąży

Suplementacja diety w czasie ciąży jest istotną sprawą, gdyż nie da się spożyć z samej diety odpowiedniej ilości niektórych składników odżywczych. Podczas konsultacji widzę, że kobiety ciężarne zazwyczaj suplementują popularne preparaty multiwitaminowe dla kobiet w ciąży.

Niestety takie preparaty często są źle skomponowane. Zawierają sporo składników, które mogą wzajemnie wchodzić ze sobą w interakcje (np. cynk z żelazem, selenem, wapniem, magnez z wapniem, żelazo z wapniem itp.). W dodatku wiele z tych preparatów nie zawiera w ogóle (lub odpowiednich dawek) składników, które faktycznie trzeba suplementować podczas ciąży (mam tu na myśli przykładowo witaminę D, DHA czy B12). Często w (wegańskich) preparatach, które sprawdzam podczas konsultacji, zawartość składników niezbędnych dla kobiety ciężarnej jest dziwnie niska, a innych nie ma wcale. Często okazuje się, że jedynym wartościowym składnikiem z całego preparatu jest jod, ale niestety ten z wodorostów kelp, które niekoniecznie muszą być bezpieczne w ciąży.

Czy warto suplementować 15-20 składników z multiwitaminy, kiedy można przyjmować tylko te, których faktycznie nie da się spożyć z diety w odpowiedniej ilości?

Oczywiście, że nie.

Jak powinna wyglądać suplementacja u kobiety ciężarnej?

W czasie ciąży suplementacja obejmuje głównie 4 składniki. Według najnowszych wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTTGiP) dawkowanie wygląda tak:

DHA – co najmniej 200 mg / dzień dla wszystkich kobiet ciężarnych i więcej w przypadku niespożywania ryb. Ponieważ dieta roślinna nie zawiera ryb, warto przyjmować suplement DHA z wyższą dawką, około 600 mg lub więcej.
Witamina D – 1500-2000 IU / dzień (w przypadku kobiet otyłych należy dobrać wyższą dawkę).
Jod 150-200 mcg/dobę u wszystkich ciężarnych bez chorób tarczycy (w przypadku chorób tarczycy suplementacja powinna być dobrana indywidualnie).
Kwas foliowy/foliany – 400-800 mcg/dzień w I trymestrze ciąży, 600 – 800 mcg / dzień od II trymestru ciąży i w czasie karmienia. W przypadku kobiet obciążonych chorobami lub wystąpieniem wad cewy nerwowej w poprzedniej ciąży suplementacja wygląda inaczej i trzeba ją dobrać indywidualnie. Kobietom w wieku prokreacyjnym zaleca się stosowanie 400 mcg kwasu foliowego na dzień jako uzupełnienie diety.

W przypadku diety roślinnej pamiętajcie dodatkowo o witaminie B12.

W preparatach multiwitaminowych dawka tej witaminy jest zazwyczaj zbyt niska.
Na diecie roślinnej kobieta ciężarna powinna przyjmować co najmniej 250 mcg/ dzień (lub więcej, jeżeli jest taka potrzeba), gdyż wiele badań wskazuje na niskie stężenie witaminy B12 u kobiet ciężarnych.

Żelazo

W czasie ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na żelazo, co jest spowodowane wzrostem płodu i macicy. Jednak suplementacja żelaza „na wszelki wypadek” nie jest potrzebna, jeżeli nie występuje niedobór tego składnika. W literaturze medycznej są badania (w tym duże metaanalizy) wskazujące na szkodliwość wysokiego poziomu żelaza u kobiet ciężarnych i korelację pomiędzy wysokim stężeniem żelaza a wystąpieniem cukrzycy ciążowej lub cukrzycy typu 2. Kobiety ciężarne, które mają poziom ferrytyny powyżej 60-70 mcg/l prawdopodobnie nie potrzebują dodatkowej suplementacji. Trzeba pamiętać, że przy niskich stężeniach ferrytyny o przyjmowaniu preparatów z żelazem decyduje lekarz.

Po czym poznajemy, że trzeba wdrożyć suplementację?

Według Centers for Disease Control, w czasie ciąży uznajemy potrzebę suplementacji żelazem w następujących przypadkach (wtedy uznaje się niedokrwistość w czasie ciąży):

Stężenie hemoglobiny < 11 g/dl w I i III trymestrze ciąży
Stężenie hemoglobiny < 10,5 g/dl w II trymestrze ciąży

Pamiętaj również, że anemia może wystąpić nie tylko z niedoboru żelaza, ale i niedoboru witaminy B12, czy kwasu foliowego. Kiedy występuje niedobór jednocześnie żelaza i witaminy B12, wyniki morfologii mogą być mylące i wskazywać jedynie na niedobór żelaza (niska hemoglobina, MCV).
Dbaj o siebie, swoją dietę i wykonuj badania regularnie.

Skup się na spożyciu żelaza z dietą. Tu poczytasz więcej na ten temat.

Na blogu tym blogu znajdziesz sporo przepisów i ważnych informacji na czas ciąży, laktacji i żywienia dzieci. Znajdziecie tu również przykładowe jadłospisy na czas ciąży i laktacji, a w tym miejscu znajdziesz jadłospis bogaty w żelazo.