Co ma wspólnego melatonina z zespołem PCOS?

W ostatnim czasie nastąpił wzrost zainteresowania naukowców zmianami stężenia związku melatonina w surowicy osób z zaburzeniami wrażliwości insulinowej, w tym cukrzycą typu 2. i zespołem policystycznych jajników PCOS. Coraz więcej badań wskazuje, że melatonina ma działanie plejotropowe i odgrywa zasadniczą rolę w zaburzeniach położniczych i ginekologicznych. Jest ona potencjalnym lekiem terapeutycznym regulującym stan zapalny i funkcje immunologiczne. Chroni specjalne komórki lub narządy.

Bez melatoniny ani rusz

Melatonina to neurohormon szyszynki wytwarzany przez wiele innych tkanek i komórek. Działa poprzez receptory sprzężone z białkiem G. Jest obecna w tkankach obwodowych oraz w różnych obszarach ośrodkowego układu nerwowego. Jej spektrum działania jest bardzo szerokie. To przeciwutleniacz, środek przeciwzapalny. Jest także czynnikiem przeciwnowotworowym, który reguluje rytm dobowy oraz działa immunomodulująco.

Ciężkie poranki

W jednym z badań u 30 kobiet z PCOS i 25 zdrowych kobiet dokonano pomiarów poziomu hormonów między 3. a 5. dniem od początku ostatniego regularnego cyklu miesiączkowego. Pomiary obejmowały poziomy melatoniny i kortyzolu w surowicy o 3:00 i 8:00, całkowity testosteron (T), siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEA-S), hormon luteinizujący (LH), hormon folikulotropowy (FSH) i insulinę immunoreaktywną. Okazało się, że kobiety z PCOS miały znacznie wyższy poziom melatoniny o godzinie 8:00. Miały również mniejszą średnią różnicę w nocy w stężeniach melatoniny w porównaniu z różnicami u zdrowych kobiet. Stosunki melatoniny do kortyzolu o 3:00 i 8:00 nie były istotnie różne między dwiema grupami.

Czy suplementacja melatonina ma sens w PCOS?

Tu przychodzą z pomocą wyniki kolejnego ciekawego badania. Było to randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie kliniczne. Grupie badanej, czyli 28 pacjentkom z PCOS podawano 5 mg melatoniny 2 razy na dobę. Natomiast kolejnym 28 pacjentkom również z PCOS, podawano placebo dwa razy dziennie. W obu grupach suplementacja trwała przez 12 tygodni. Ponadto w trakcie badania wszystkie pacjentki przyjmowały metforminę (najpierw w dawce 500 mg/d, następnie po 3 tygodniach dawka  została stopniowo zwiększona do 1500 mg) i medroksyprogesteron w dawce 10 mg/d między 15. a 25. dniem cyklu.

Podawanie melatoniny istotnie zmniejszyło hirsutyzm. Obniżyło całkowity testosteron w surowicy, wysokoczułe białko C-reaktywne (hs-CRP) i poziomy malondialdehydu osoczowego (MDA). Znacząco zwiększył się poziom całkowitej zdolności antyoksydacyjnej w osoczu (TAC) i glutation w porównaniu z placebo. Ponadto suplementacja melatoniny zmniejszyła ekspresję genów interleukiny-1 (IL-1) i czynnika martwicy nowotworu alfa (TNF-α) w porównaniu z placebo.

MÓWIĄC PROŚCIEJ, suplementacja melatoniną zadziałała antyoksydacyjnie oraz przeciwzapalanie. Zmniejszyła nadmierne owłosienie oraz poziom testosteronu u kobiet z PCOS. Warto jednak zaznaczyć, że dawka melatoniny była dość wysoka (10 mg), dlatego nie zalecam stosować ją bez konsultacji. Warto byłoby zadbać o redukcję narażenia oczu na kontakt ze światłem niebieskim przed snem oraz inne czynniki związane z higieną snu, a dopiero później rozważyć suplementację, kontrolując przy tym poziom hormonów.